W świecie stomatologii cyfrowej: korony „full contour”

Pełnokonturowe korony protetyczne z tlenku cyrkonu (tzw. full contour) to jedno z najnowocześniejszych rozwiązań w protetyce stomatologicznej. Naturalny wygląd, trwałość, wysoka wytrzymałość, precyzja i szybkość wykonania czynią z nich świetną alternatywę dla innych, stosowanych dotychczas materiałów i rodzajów koron protetycznych.

Korona protetyczna to jedno z najczęściej stosowanych w stomatologii rozwiązań. Ten efektywny sposób odbudowy funkcji i estetyki zęba, stosowany jest najczęściej gdy ząb jest poważnie uszkodzony lub w przypadku jego braku. Korony mogą być osadzone zarówno na własnym, naturalnym korzeniu zęba, jak i na implancie (tzw. implantokorona). Korony protetyczne są wykonywane z różnych materiałów, a wybór materiału zależy od wielu czynników, takich jak lokalizacja zęba, względy estetyczne, a także budżet pacjenta.

Rodzaje koron protetycznych

Poszczególne typy koron różnią się budową, właściwościami fizycznymi, estetyką oraz ceną. Decydując się na koronę protetyczną u stomatologa warto wiedzieć, z jakiego materiału i w jakiej technologii zostanie wykonana. W zależności od materiałów użytych do ich produkcji, korony dzielą się na następujące typy:

1. Korony monolityczne (jednolite, pełnokonturowe):
   • pełnoceramiczne np. z ceramiki szklanej na bazie dwukrzemianu litu (e-max), ceramiki skaleniowej (mark II) czy z tlenku cyrkonu (cyrkonowe)
   • rzadko dziś stosowane korony metalowe (np. ze złota)
2. korony złożone:
   • porcelanowe (ceramiki skaleniowej czy dwukrzemowo-litowej) na podbudowie metalowej (korona ceramiczno-metalowa)
   • porcelanowe na podbudowie cyrkonowej (korony pełnoceramiczne)

Korony pełnoceramiczne to najbardziej estetyczne uzupełnienia protetyczne, najlepiej przepuszczają i odbijają światło dając efekt przezierności zbliżony do naturalnego zęba. W stomatologii wykorzystuje się wiele rodzajów ceramiki, w tym porcelanę.

Korony warstwowe (na podbudowie) to konstrukcja składająca się z wewnętrznego fundamentu, na który warstwowo napalana jest porcelana pozwalająca uzyskać optymalny efekt wizualny.

Cyrkon – materiał na miarę XXI wieku

W mojej wieloletniej praktyce zawodowej miałam okazję pracować z różnymi rodzajami koron protetycznych. Bazując na doświadczeniu i śledząc najnowsze osiągnięcia stomatologii, w tym rozwój technologii CAD/CAM i innych narzędzi stomatologii cyfrowej, szczególną uwagę poświęciłam cyrkonowi. Tlenek cyrkonu jest wykorzystywany w stomatologii od lat 70, XX wieku, a wskazania do jego zastosowania stale się poszerzają. Dzięki wyjątkowym właściwościom i postępom naukowym materiał ten zyskał w ostatnich latach szerokie zastosowanie w protetyce stomatologicznej, zyskując uznanie lekarzy i pacjentów.

Czysty cyrkon jako pierwiastek należy do grupy metali, zaś jako tlenek ma postać polikrystaliczną. Jest to materiał ceramiczny o wysokiej odporności na siły zgryzowe – wytrzymuje obciążenie nawet do 2500 N. Poza doskonałymi parametrami wytrzymałościowymi, cechuje go wysoka zgodność biologiczna (nie uczula) oraz estetyka (naturalnie biały kolor, wysoka przezierność). Jego kompatybilność sprzyja higienie jamy ustanej i zapobieganiu paradontozie. Wysoka twardość i gęstość materiału wpływa na nieprawdopodobną odporność na czynniki mechaniczne, przebarwienia czy ścieranie.

Do niedawna tlenek cyrkonu był wykorzystywany głównie jako podbudowa koron porcelanowych. Jednak okazało się, że dosyć często pokrywająca ten metal porcelana pękała i odpryskiwała. Dzięki nowoczesnym bloczkom z tlenku cyrkonu i technologii CAD/CAM problem został wyeliminowany. Z tlenku cyrkonu powstają dziś pełnokonturowe (monolityczne) pełnoceramiczne korony protetyczne o doskonałych właściwościach wytrzymałościowych i estetycznych. Dotąd postrzegany przede wszystkim jako materiał konstrukcyjny, tlenek cyrkonu stał się dobrą alternatywą dla koron warstwowych. Daje możliwość wykonywania koron jednorodnych bez licowania zewnętrznego. Badania (m.in. przeprowadzone na Uniwersytecie w Bergen) potwierdziły większą wytrzymałość koron monolitycznych w stosunku do wykonanych z tlenku cyrkonu licowanych porcelaną. Korony typu „full contour” eliminują również problem ciemnych krawędzi przy dziąsłach uwidaczniających się nierzadko w przypadku koron na podbudowie metalowej.

Zalety koron „full contour”

Przy prawidłowej okluzji, pełnokonturowe prace protetyczne z tlenku cyrkonu (zarówno korony, jak i mosty) mogą być inwestycją na całe życie. Ważnymi czynnikami przemawiającymi za ich stosowaniem są, poza trwałością i estetyką, również skrócenie procedur klinicznych i laboratoryjnych. A więc szybkość wykonania, oraz atrakcyjna – w porównaniu do koron tradycyjnych – cena. Bezwzględnym wskazaniem do zastosowania tego typu koron jest uczulenie na metal. Warto również podkreślić, że korony „full contour” cechuje również bardzo precyzyjne wykonanie. Gdyż powstają dzięki pracy człowieka i komputera, o czym napiszę w kolejnym artykule.