W dobrym gabinecie stomatologicznym leczenie ortodontyczne zawsze zaczyna się od znalezienia przyczyn problemów, a następnie dobraniu adekwatnych metod leczenia, coraz częściej wspomaganych cyfrowo. Współczesna ortodoncja korzysta z wielu narzędzi, które umożliwiają osiągnięcie pożądanych efektów, niezależnie od wieku pacjenta.

Co świadczy o skutecznym leczeniu ortodontycznym? Komfort pacjenta i utrzymanie satysfakcjonującego efektu w długim czasie. Choć sama nie jestem ortodontą, w moim interdyscyplinarnym zespole uczestniczę w konsultowaniu pacjentów ortodontycznych i opracowywaniu kompleksowych planów leczenia wraz z ortodontami i innymi specjalistami stomatologii. W naszym przekonaniu jedynie holistyczne podejście do problemu i uwzględnienie różnych przyczyn wad zgryzu, mających nierzadko podłoże poza stomatologiczne (np. nieprawidłowa postawa ciała, oddychanie przez usta), może zagwarantować skuteczne leczenie. Pomagają nam w tym nowoczesne narzędzia i techniki.

Ortodoncja bez usuwania zębów – wiek nie jest ograniczeniem!

Pacjentom, których zęby są stłoczone i krzywe, coraz częściej bardzo zależy na tym, aby realizując plan leczenia ortodontycznego, nie usuwać zębów. W wielu przypadkach jest to dziś możliwe. Oczywiście najłatwiej pozbyć się problemu usuwając go z pola widzenia, jednak o wiele lepiej jest, kiedy stawy posiadają naturalne podparcie w postaci zębów (nie zawsze możliwe będzie wstawienie implantu). Stosowane w tym celu metody zależą m.in. od wieku pacjenta. U małych dzieci stosujemy metodę ortotropii, która w dużej mierze polega na eliminacji nieprawidłowych nawyków oddziałujących na kierunek wzrostu kości. U starszych dzieci sprawdza się metoda skoordynowanej wielopłaszczyznowej rozbudowy łuków zębowych. W przypadku dorosłych również dysponujemy różnymi narzędziami, które pomagają eliminować lub ograniczać ekstrakcje. Są to m.in. systemy samoligaturujące , leczenie ortognatyczne opierające się na znajomości okluzji, a także inne metody wspomagające leczenie ortodontyczne i przyspieszające ruchy zębów, takie jak mikroimplanty czy kortykotomia (zabieg polegający na selektywnym nacinaniu blaszki kostnej).

Ortodoncja cyfrowa – nie tylko nakładki

Równie ważnym, co wyżej wspomniane metody wspierające leczenie ortodontyczne, elementem nowoczesnej stomatologii jest zastosowanie technologii cyfrowych w leczeniu ortodontyczym. Ich zaletą jest przede wszystkim dokładność, szybkość, jak również większy komfort pacjenta podczas leczenia wad zgryzu. I choć ortodoncja cyfrowa to dla wielu synonim leczenia nakładkowego, to w moim przekonaniu jest to o wiele szersze pojęcie. Oczywiście leczenie nakładkowe z wykorzystaniem cyfrowych urządzeń takich jak drukarki i frezarki 3D, to współcześnie kwintesencja cyfrowej ortodoncji, ale warto pamiętać o tym, że również przy leczeniu tradycyjnymi aparatami ortodontycznymi, korzystamy z technologii cyfrowych.

Nowoczesna ortodoncja

Ortodoncja cyfrowa opiera się przede wszystkim na wykonywaniu skanów wewnątrz jamy ustnej i tworzeniu trójwymiarowych modeli diagnostycznych zębów w specjalistycznych programach ortodontycznych. Skaner wewnątrzustny pozwala wyeliminować tradycyjne wyciski oraz uzyskać cyfrowy obraz 3D zębów pacjenta i ich wzajemnych relacji. Dzięki temu mamy dostęp do tzw.mapy okluzji, informującej o rozkładzie sił w zgryzie. Na cyfrowych modelach można przeprowadzić szereg obliczeń i analiz, co w uzupełnieniu o dane uzyskane z cyfrowego obrazowania rentgenowskiego pozwala lepiej zaplanować leczenie. Pozyskiwane natychmiast cyfrowe dane i obrazy ułatwiają komunikację z pacjentem, pozwalają wizualizować efekty leczenia (cyfrowe projektowanie uśmiechu) i skracać jego czas.

Wizualizacja efektów leczenia de facto przed jego rozpoczęciem ma dla pacjenta kolosalne znaczenie, głównie ze względów psychologicznych.
Ortodoncja cyfrowa to również szczegółowa i precyzyjna diagnostyka z wykorzystaniem metod radiografii cyfrowej – zdjęć cefalometrycznych i tomografii komputerowej CBCT – obrazujących m.in. ilość kości czy kształt i stan stawów skroniowo-żuchwowych. Cyfrowo możemy dziś również monitorować leczenie ortodontyczne. Używając smartfona i oprogramowania stosującego algorytmy sztucznej inteligencji pacjenci mogą na bieżąco monitorować postępy leczenia i być w kontakcie ze specjalistą.
W końcu cyfryzacja znajduje zastosowanie w drukowaniu aparatów retencyjnych niezbędnych w fazie stabilizującej leczenie, mających najczęściej formę nakładek i szyn.

Mając na uwadze wszystkie powyższe metody współcześnie udoskonalające leczenie ortodontyczne, warto pamiętać, że żadne technologie nie są w stanie zadziałać bez człowieka, którym w tym przypadku jest doświadczony ortodonta wraz z zapleczem w postaci innych specjalistów – członków zespołu. Stomatologia cyfrowa pomoże usunąć typowe ludzkie błędy, a często również przyspieszyć leczenie i uczynić je bardziej przewidywalnym i komfortowym, ale mózgiem całej operacji pozostanie człowiek.

Autor
  • lek. dent. Lidia Kittel

    Właściciel kliniki Dr Kittel Digital Dentistry & Medicine. Absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu. Zajmuje się implantologią, implantoprotetyką, chirurgią, zaawansowaną protetyką CAD/CAM. Trener i wykładowca w firmie GC, Stick Tech, opinion leader. Członek PSI oraz ITI. Otrzymała tytuł Trenera Roku w 2007 w Finlandii.